Semazen Grubu

800 yıldır devam eden bir gelenek olan semazen gösterisi, Unesco tarafından, gelecek kuşaklara da aktarılması için koruma altına alındı. Mevlana’dan gelen bu kültür, yalnızca Türkiye’de değil Mevlevi’liği benimseyen her yerde yerine getirilir. Peki Semazen nedir? Semazen gösterisi nasıl yapılır?

İşitmek anlamına gelen “Sema”, sembolik olarak kainatın oluşumu, insanın Allah’a olan aşkı ile hareket etmesini temsil eder. Terim anlamı olarak ise musiki nağmeler ile vecde gelmek ve kendinden geçmiş bir halde etrafında dönmektir. Bir anlamda ayakta zikretmek olarak da ifade edilebilir.

Daire, kainatı temsil eder

Kendi etrafında dönenlere yani sema edenlere Semazen denir. Semanın yapıldığı yere ise Semahane adı verilir. Sema yapılırken çizilen daire şekli Kainat’ı temsil eder. Sema yapılmaya başlanmadan önce kolların çapraz bir şekilde bağlı olması Tevhid’i temsil etmektedir. Sağ taraf maddiyatı sol taraf ise maneviyatı temsil eder.

Semazen gösterisi kıyafetlerinin anlamı nedir?

Semazen gösterisi için tüm ekip özel bir kıyafet giymektedir. Bu kıyafetin tasarımı çok eskilere dayanır. Bu kıyafet yalnızca semazen kıyafeti değildir. Özel anlamlar içerir. Semazen kıyafetlerinin bütün vücudu kaplayacak şekilde olmasının sebebi düşmana benzeyen kara nefsi temsil etmesindendir.

Semazen gösterisi sırasında hırka çıkarılır

Sema gösterisi yapılırken hırka çıkarılır. Bu hırkanın çıkarılması, arınma anlamına gelir. Başlarına taktıkları külah, bir diğer adı ile sikke, mezar taşını temsil eder. İç kısma bir gömlek giyilir, üzerine ise Destegül adı verilen bir uzun kollu yelek giyilir.

Semazen gösterisi kıyafeti manevi bir anlam taşır

Bele bağlanan kemerin adı Elif-i nemed’dir. Dar paça pantolon ve yumuşak deriden bir ayakkabı giyilir. Beyaz olması ise kefeni temsil etmektedir. Bu kıyafet “ölmeden önce öldüm ve sana geldim Allah’ım" mesajı içerir.

Semazen hareketlerinin anlamı nedir?

Sema gösterisine başlanmadan önce semazen birtakım hareketler sergiler. Bu hareketlerin her birinin özel bir anlamı vardır. Sema başlamadan önce semazen iki kolunu çapraz yaparak ellerini iki omzuna koyar. Bu harekete “niyaz” adı verilir. Arap alfabesine göre Allah kelimesinin elif kısmını temsil eder. Semaya başlandığı anda kolların iki yana açılması ise Arapça “la ilahe illallah” yani “Allah’tan başka ilah yoktur”u sembolize etmektedir.

Semazen gösterisi için dönüş sağdan sola doğru başlar.

Sağdan sola doğru dönüş öze dönmek anlamına gelmektedir. Gösteri sırasında yapılan kendi etrafında dönüş hareketi, tüm kainatı kalbiyle kucaklamaktır. Dönüş esnasında sağ avucun açık ve yukarı doğru durması Hak’tan alınanı, sol elin aşağı dönük olması ise halka dağıtılanı temsil eder.